Huis kopen wordt nog moeilijker na kritische brief van AFM

Het kopen van een woning wordt nog moeilijker na een kritische brief die de Autoriteit Financiële Markten (AFM) verstuurd heeft naar banken en andere hypotheekverstrekkers. Daarin vraagt de toezichthouder om strengere regels omtrent hypotheek-maatwerk. Een aantal hypotheekverstrekkers heeft reeds laten weten aan hypotheekadviseurs dat de nieuwe richtlijn van de AFM wordt opgevolgd.

Tot nu toe is het zo dat kandidaten die niet aan de standaard voorwaarden voldoen met behulp van maatwerk toch een hypotheek kunnen krijgen. Hiervan profiteren onder meer mensen in een kwetsbare positie zoals zij die in een scheiding liggen of teruggaan in inkomen door pensioenverlies. Het zijn echter niet alleen huizenzoekers met een complexe financiële situatie waarvoor hypotheek-maatwerk een uitkomst is. Ook voor zelfstandig ondernemers die op zich genoeg verdienen maar waarvan bijvoorbeeld hun branche als minder toekomstbestendig wordt beschouwd, is deze dienstverlening een uitkomst.

Daarnaast is hypotheek-maatwerk ook vaak de ontbrekende schakel voor starters om toch een huis te kunnen kopen. Door een deel van hun hypotheek aflossingsvrij af te sluiten, kunnen zij hun maandlasten namelijk aanzienlijk verlagen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het aantal jonge huizenkopers dat in 2021 een aflossingsvrije hypotheek heeft aangevraagd, met ruim een kwart is gestegen in vergelijking met een jaar eerder. De lage rente speelde hierbij ook een rol. De gestegen hypotheekrente sinds de wintermaanden in combinatie met de strengere AFM-regels maakt dat starters (nog) meer buiten de boot zullen vallen.

Concrete cijfers zijn niet beschikbaar maar schattingen van het aantal hypotheekaanvragen dat met maatwerk wordt aangevraagd, lopen uiteen van 5 tot 10 procent op het totale aantal hypotheekaanvragen. Afgezet tegen het absolute aantal van 350.000 hypotheekaanvragen op jaarbasis worden door de strengere regels tienduizenden huizenzoekers getroffen. De AMF maakt zich echter zorgen voor overkreditering. De organisatie stelt in de brief dat de krapte op de huizenmarkt ervoor kan zorgen dat consumenten de grenzen van de leennormen opzoeken.